شانه و تراکم فرش چیست ؟

داشتن اطلاعات مفید و آشنایی با اصطلاحات کاربردی هنگام خرید فرش، کمک بسزایی برای تجربه ی یک خرید مطمئن و لذت بخش را برای شما به ارمغان می آورد. در این صورت شما می توانید بدون نگرانی و با اطمینان از خرید خود لذت ببرید. در ابتدای خریدتان ممکن است با کلماتی مواجه شوید که شما را دچار سردرگمی می کند.

در این مقاله به همه سوالات متداول و اصطلاحات کاربردی پیرامون خرید فرش پرداخته شده است.

شانه فرش چیست ؟

هر فرش تشکیل شده از گره ها یا همان ریشه ها در کنار یکدیگر است. تراکم عرضی فرش، تعداد گره در هر متر مربع از عرض فرش را مشخص می کند که شانه نامیده می شود. بطور مثال یک فرش ۱۰۰۰ شانه، دارای ۱۰۰۰ عدد گره یا ریشه در هر متر از عرض فرش می باشد.

فرش هایی که در بازار ایران موجود می باشند، توسط کارشناسان و متخصصین فرش تولید می شوند. شانه های رایج در اینگونه از فرش ها شامل ۵۰۰، ۷۰۰، ۱۰۰۰، ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ شانه می باشند.

تراکم فرش چیست ؟

تعداد گره های بافته شده در هر متر مربع از طول فرش را تراکم فرش یا تراکم طولی می نامند.تراکم فرش همیشه از شانه بیشتر است. تراکم های متداول فرش ماشینی عبارتند از ۸۰۰، ۹۰۰، ۱۰۰۰، ۱۴۰۰، ۲۵۵۰، ۳۰۰۰، ۳۶۰۰و ۴۵۰۰.

در نتیجه هر چه تراکم و شانه فرش بیشتر باشد، فرش ظریف تر و زیباتر است. همچنین شباهت بیشتری هم به فرش دستبافت دارد.

انواع تراکم فرش

شاید تصور کنید تنها خصیصه هایی که در خرید فرش باید به آنها دقت شود نوع ماشینی یا دستی، رنگ و طرح و سایز فرش است. اما اگر می خواهید با توجه به بودجه و نیاز خود، بهترین انتخاب را داشته باشید و به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، این مقاله کمک بسیار زیادی به شما می کند. در ادامه به توضیح انواع تراکم فرش ماشینی و دستبافت پرداخته ایم.

تراکم فرش ماشینی

آیا تا به حال به مطلبی در مورد انواع تراکم فرش ماشینی برخوردید؟. در حقیقت پارامترهای متعددی همچون تراکم گره، تراکم تاری، تراکم پودی و تراکم خاب فرش در صنعت فرش ماشینی وجود دارد که نهایتاً در کیفیت، ضخامت و ظاهر فرش تاثیر می گذارد.

تراکم گره

یکی از مهم ترین مشخصات فرش ماشینی که در هنگام خرید باید به آن توجه کنید تراکم گره می باشد. همانطور که از نام آن پیدا است، تراکم گره، تعداد گره در واحد سطح را مشخص می کند. بنابراین شما می توانید با نگاه کردن به پشت فرش و شمارش تعداد گره به کار رفته در یک متر مربع، تراکم فرش را تعیین کنید.

تراکم تاری

تراکم تاری یا عرضی، تعداد نخ های به کار رفته در یک متر عرضی را نشان می دهد. در واقع تراکم تاری نشان دهنده تعداد نخ های تار در یک متر عرضی است. لازم به ذکر است که تراکم پودی در مقایسه با بقیه پارامترها از اهمیت کمتری برخوردار است.

تراکم پودی

برای یافتن تراکم پودی، فرش را از طول آن در نظر بگیرید. تعداد نخ های پود استفاده شده در یک متر، تراکم پودی نامیده می شود. هرچه تراکم پودی بالاتر باشد، تعداد گره هم طبیعتاً بالاتر خواهد بود. یک فرش با کیفیت که پس از شستشو آبرفتگی ندارد، هنگام استفاده جمع و چروک نمی شود، چراکه تراکم پودی و تراکم گره بالایی دارد.

تراکم خاب فرش

برای بدست آوردن تراکم خاب فرش، ابتدا آن را از طول در نظر بگیرید. شمارش ردیف های نخ خاب موجود در یک متر از فرش، تراکم خاب فرش را نشان می دهد.

تراکم فنی و تجاری

اگرچه همه ی این تراکم ها کیفیت نهایی یک فرش را تعیین می کند اما در واقعیت، در صنعت و تجارت فرش، تنها به تراکم شانه و تراکم طولی دقت می شود. به طور مثال برای معرفی یک فرش با تراکم شانه ۷۰۰ و تراکم شانه ۲۵۵۰، از اصطلاح ( ۷۰۰ شانه و تراکم ۲۵۵۰ )استفاده می شود.

تراکم فرش دستبافت

در صنعت فرش دستبافت رجشمار پارامتر اصلی در تعیین کیفیت، ظراف و قیمت فرش است. رجشمار تعداد گره بافته شده عرضی در اندازه ی خاص است. این اندازه خاص در مناطق مختلف ایران مانند تبریز و اصفهان متفاوت است، که در ادامه به توضیح مفصل این اندازه خاص پرداخته شده است.

رجشمار

برای تعیین کیفیت و ظرافت فرش دستبافت از اصطلاح رجشمار استفاده می شود. اگرچه با گسترش تجارت فرش ماشینی ، واژه تراکم بیشتر در رابطه با فرش ماشینی استفاده می شود، اما برای تعیین کیفیت فرش های دستبافت نیز باید به تراکم گره فرش دقت کنید.

ذرع واحدی است که برای شمارش تعداد گره در یک اندازه خاص از فرش دستبافت استفاده می شود. بنابراین ذرع مقیاسی برای تعیین کیفیت فرش دستبافت می باشد.

ذرع، در مناطق مختلف ایران اندازه های متفاوتی دارد. در واقع ذرع به فاصله نوک بینی تا انگشت وسط دست راست در حالتی که دست کاملا باز و کشیده شده باشد، گفته می شود. این فاصله در اصفهان حدود ۱۰۴ سانتی متر و در تبریز ۱۱۲ سانتی متر در نظر گرفته می شود. در تبریز برای تعیین تعداد گره، عدد ذرع را تقسیم بر ۱۶ می کنند. حاصل تقسیم عدد ۱۱۲ بر ۱۶، عدد ۷ است. پس در تبریز تعداد گره در ۷ سانتی متر را می شمارند و تراکم گره فرش را بدست می آورند.

همانطور که ذکر شد در اصفهان عدد ذرع را ۱۰۴ در نظر می گیرند. حاصل تقسیم عدد ۱۰۴ بر ۱۶، عدد ۵\۶ است. بنابراین تعداد گره موجود در ۵\۶ سانتی متر، تراکم گره فرش دستبافت در اصفهان در نظر گرفته می شود.

برای رجشماری فرش به پشت فرش دقت کنید و تعداد گره های موجود در واحد خاص را بشمارید.

تفاوت شانه و تراکم در فرش های ماشینی

اکنون بدلیل آشنایی با مفاهیم شانه و تراکم به راحتی و آسودگی می توانید فرش دلخواه خود را انتخاب کنید. همانطور که در بالا اشاره شد با در نظر گرفتن تعداد شانه که شامل تعداد گره در شمارش عرضی فرش ماشینی است، و همچنین تعداد گره در شمارش طولی فرش که اصطلاحاً به آن تراکم فرش ماشینی گفته می شود، می توانید کیفیت، ضخامت و ظرافت فرش را بررسی کنید. در بازار فرش های ماشینی، فرش با تعداد شانه ۵۰۰، ۷۰۰، ۱۰۰۰، ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ و فرش با تراکم ۸۰۰، ۹۰۰، ۱۰۰۰، ۱۴۰۰، ۲۵۵۰، ۳۰۰۰، ۳۶۰۰ و ۴۵۰۰ موجود می باشد.

بهترین تراکم فرش

بهتر است همیشه به این نکته توجه کنید که فرش ماشینی با تعداد شانه و تراکم بالا مبنی بر بهتر بودن فرش نیست. انتخاب بهترین تراکم فرش کاملاً بستگی به نوع مصرف شما دارد. در یک فرش ماشینی هرچقدر تعداد شانه و تراکم بالاتر باشد فرش ظریف تر است و شباهت بیشتری به فرش دستبافت دارد و طبیعتاً از ضخامت کمتری هم برخوردار است یا به زبان ساده تر نازک تر است. شاخصه دیگری که در هنگام خرید به آن توجه می شود قیمت فرش است. قیمت یک فرش ماشینی ۷۰۰ شانه بسیار کمتر از فرش ماشینی ۱۲۰۰ شانه است اما الیاف استفاده شده در هر دو، کیفیت یکسانی دارند.

روش شستشوی فرش پر تراکم

هنگامی که صحبت از فرش های پر تراکم مثلاً ۱۲۰۰ شانه می شود باید در نظر داشته باشیم که نخ های ظریف تری در این فرش ها استفاده شده است، به همین دلیل این نوع فرش ها به مراقبت بیشتری هم نیاز دارند که بهتر است در هنگام شستشو به آنها توجه شود. تمیز کردن و جارو زدن متدوال فرش، به طول عمر مفید فرش کمک بسیاری می کند. اما برای شستشو بهتر است پیش از اقدام، ابتدا از کیفیت فرش خود و نحوه شستن آن مطمئن شوید. در مرحله بعد نحوه استفاده از مواد شوینده را با دقت مطالعه کنید و از سازگاری مواد اولیه شوینده با فرش خود اطمینان حاصل کنید. اگر از روش شستن فرش خود مطمئن نیستید و احتمال آسیب زدن به فرش وجود دارد، بدون شک مسئولیت این کار را به قالیشویی مینی سیتی بسپارید و با خیال آسوده، از فرش تمیز و پاکیزه خود لذت ببرید.

سوالات متداول